Yükseköğretim sistemiyle ilgili 13 üniversiteden elliye yakın öğretim elemanının iştiraki ile temmuz ayı başında gerçekleştirilen Türkiye Yükseköğretim Alanının Yine Yapılandırılması Çalıştayı’nın sonuç raporu bugün Ortaköy’de yapılan toplantı ile açıklandı.
Raporda, üniversitenin ve mensuplarının akademik özgürlüklerinin teminatı “özerk üniversite” olarak belirtiliyor. Özerkliğin üç temel boyutu idari, mali ve akademik özerklik olarak sıralanırken, özerk üniversitenin şeffaf ve hesap verebilir olması için iştirakçi akademik idare, kalite garantisi, akademik etik ve ortak pahaların korunmasının gerekliliği vurgulanıyor. En pahalı ortak akademik bedel liyakat olarak belirleniyor. Her başlık altında yasa yapıcılara yol göstermesi hedefi ile somut teklifler yer alıyor.
Bir üniversitenin gerçek manada üniversite olabilmesi için akademik özgürlük ve kurumsal özerliğin koşul olduğu belirtilen raporda, özerk üniversitelerin kendi akademik, idari ve mali yapılanmalarını kamu idaresi unsurlarını gözeterek kendi yönetmelikleri ile belirleyebilecekleri bir tertip öneriliyor.
LAİK, DEMOKRATİK, EŞİTLİKÇİ YAPILANMA
Önerilen yeni çerçeve yasanın genel unsur ve gayeleri ortasında laik, demokratik, eşitlikçi ve her türlü ayrımcılıktan uzak bir yapılanma; özerk, hukuksal kişiliğe sahip üniversite ve fakülte; meslektaşlar ortası yatay karar alma süreçleri ve hesap verebilirlik, saydam bütçe olarak özetleniyor.
‘YÖK MERKEZİLEŞTİ, ANKARA’NIN DENETİM ETME ALIŞKANLIĞINA TESLİM OLDU’
Tanıtım toplantısında kelam alan Prof. Dr. Üstün Ergüder, 2547 sayılı yükseköğretim kanunu ve YÖK’ün merkeziyetçi yapısına dikkat çekerken bu mevzudaki gelişmelerin ve YÖK’e getirilen tenkitlerin kısa bir tarihini anlattı. Yükseköğretim sisteminin kıymetli bir yol kavşağına geldiğini vurgulayan Prof. Dr. Ergüder, bir üniversitenin gerçek manada üniversite olabilmesi için akademik özgürlük ve kurumsal özerkliğin kural olduğunu belirtti. Ergüder, bugüne kadar bu bahiste çok sayıda çalışma yapıldığını lakin bu raporun kıymetli bir değerinin değişik üniversitelerden bir ortaya gelen öğretim ortak aklını yansıtması olduğunu söyledi.
Porf. Dr. Ergüder konuşmasında, ‘’YÖK giderek merkezileşti, Ankara’nın denetim etme alışkanlığına daha da teslim oldu. Üniversitelerin özerkliği ve akademik performans düştü’’ dedi.
Raporun YÖK’le birlikte büyümüş akademisyenlerin katkısıyla hazırlandığına dikkat çeken Prof. Dr. Ergüder, ‘’Bugünün meselelerini yeterli yansıtan bir rapor. Siyasi açıdan da kabul görmesini bekliyoruz’’ dedi.
İLK CEVAP 6’LI MASA’DAN
Raporun tanıtımını yapan Prof. Dr. Taner Bilgiç, Türkiye’nin yükseköğretim sisteminde bir kriz olduğunu, üniversite mezunlarının iş bulmakta zorlandığını, Türkiye’nin genç ve dinamik nüfus avantajını kaybetmeye başladığı bu yıllarda daha fazla vakit kaybetmeden genç kuşaklarını heyecanlandıracak nitelikli yükseköğretim ve araştırma ortamını güçlendirmesi gerektiğini söyledi. Prof. Dr. Bilgiç hazırlanan raporun Türkiye yükseköğretim alanının akademik özgürlük ve üniversite özerkliği temelinde yine yapılandırılması için yeni bir çerçeve yasaya gereksinimi olduğu sonucuna vardığını belirtti.
Çalıştay Raporu’nun 1 Aralık’ta TBMM’de kümesi olan ve seçimlere girme hakkı elde etmiş siyasi partilere yollandığını belirten Porf. Dr. Bilgiç, birinci geri dönüşün 6’lı Masa’dan geldiğini ve 6’lı Masa’nın daveti üzerine kendileri ile görüşüldüğünü belirtti.