Brüt fiyatla çalışanların yıl sonuna hakikat aylık gelirlerinde azalmaya neden olan vergi dilimi uygulaması, enflasyondaki süratli yükselişle 2022’de önemli bir düşüşe neden oldu. Vergi uzmanları ve sendika liderleri birinci dilimin 105 bin liraya çıkartılmasını talep ettiler. 30 Aralık’ta açıklanan yıllık vergi dilimi ayarlaması ise beklenen çok altındaydı.
T24 muharriri Murat Batı, vergi dilimi uygulamasında asıl sorunun taban fiyatın hesaplamaya katılması ile yaşandığına dikkat çekti. Birinci dilimin 105 liraya çekilmesi halinde de sonucun farklı olmayacağını belirten Batı, “ilk dilimi 105 bin TL’ye çıkarınca 20 bin TL brüt maaş alan birinin eline yıllık 145 TL; birinci dilim oranını da yüzde 10’a düşürünce bu kere toplamda 363 TL fazladan fiyat geçecek.” diye yazdı.
Batı, taban fiyatın hesaplama dışı bırakılması durumunda 20 bin lira aylık brüt alan bir çalışanın gelirindeki artışın yıllık yaklaşık 7280 tl olacağını belirtti. Batı mevzuyla ilgili şunları yazdı:
“Asgari fiyattan fazla olan fiyatlar GVK m.23/18 uyarınca evvel dilime sokulup sonra taban fiyat istisnası uygulanmakta lakin evvel istisna uygulanır sonra dilime sokulursa sorun çözülecektir.
Yani değişmesi gereken GVK m.23/18’deki ‘Şu kadar ki, istisnayı aşan fiyat gelirinin vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim meblağları ve oranları, istisna kapsamındaki fiyatlar da dikkate alınarak belirlenir.’ fıkradır. Bu da kanun unsuru olduğu için değişiklik fakat bir kanun değişikliği ile mümkündür; Cumhurbaşkanı kararıyla vs olmaz yani.
Burada yapılması gereken şey; brüt fiyattan evvel SGK (yüzde 14) ve işsizlik fonu kesintisi (yüzde 1) yapılıp kalan meblağdan aylık net minimum fiyat (2023 yılı için 8.506,80 TL) düşüldükten sonra vergi tarifesi (oranları) uygulanmasıdır. Bunun için de GVK m.23/18’deki fıkranın değiştirilmesi gerekmektedir.
Şayet bu türlü yapılırsa 2023 yılında bugün uygulanan vergi tarifesiyle aylık 20 bin TL brüt fiyat alan bir kişinin eline yaklaşık yıllık 7.280 TL fazladan para geçecektir.
Çünkü GVK m.23/18’te yer alan minimum fiyata kadar olan fiyat istisnasına bahis minimum fiyat de toplanarak yani kümülatif olarak vergi dilimine girmekte ve hasebiyle da istisna edilen vergi meblağı da azalmaktadır. Gözden kaçan en kıymetli konu bu sanıyorum.”