Ulusal Kırmızı Et Kurulu İdare Şurası Lideri (UKON) Ahmet Hacıince, 2023 yılı ile birlikte kırmızı et fiyatlarının süratli bir biçimde artmaya başladığı tarafındaki haberlerin medyada yer almasıyla ilgili bir açıklama yaptı. Hacıince, bir kilo et ile bir kilo börek fiyatının tıpkı olduğunu belirterek et fiyatlarının bugünkü şartlarda kıymetli olmadığını savundu.
‘FİYAT ARTIŞININ ARKA PLANINI ARAŞTIRIYORUZ’
Hacıince açıklamasında, “Dünyada olduğu üzere ülkemizde de büyük bir gayretin verildiği enflasyonist ortamda karkas et fiyatlarındaki artışın spekülatif mi, yoksa içinde bulunulan piyasa kurallarının doğal bir sonucu mudur? Sorularının karşılığının gerçek tespit edilmesi gerekmektedir. Aksi halde dalın temel taşı pozisyonunda olan üreticilerimize ya da tüketicilerimize karşı haksızlık edilmesine ve onların ziyan görmesine sebebiyet verilebilir” dedi.
Ulusal Kırmızı Et Kurulu olarak kırmızı et piyasasında oluşan maliyet ve karkas satış fiyatlarını sistemli bir biçimde takip ederek kamuoyu ile paylaştıklarını lisana getiren Hacıince, son bir ay içinde yaşanan fiyat artışlarını da takip ettiklerini ve kelam konusu artışların arka planını, titiz bir formda araştırdıklarını vurguladı.
‘KIRMIZI ETİN KIYMETLİ OLDUĞU İSTİKAMETİNDE KIYMETLENDİRME YAPMAK MÜMKÜN DEĞİL’
Hacıince, piyasa dinamikleri ile oluşan karkas satış fiyatlarının fiyat maliyet endeksine nazaran oluşup oluşmadığının tespit edilebilmesi için öncelikle karkas etin maliyetinin ortaya konulması, sonra da ortaya çıkan maliyetin satış fiyatı ile mukayesesinin yapılması gerektiğini belirtti. Hacıince’nin açıklamasında şu tabirler yer aldı: “Ocak 2022’de 40 TL/Kg olan yerli besilik sığır fiyatı yüzde 150 aratarak 100 TL/Kg düzeyine ulaşmıştır. Tarafımızdan yapılan hesaplamada, yeni canlı besilik sığır fiyatı 100 TL/Kg, besi yemi 6,2 TL/Kg ve saman 3 TL/Kg üzerinden hesaplamaya alınmış ve 1 Kg yerli sığır karkasının 124,8 Liraya mal olduğu tespit edilmiştir.
Konseyimizin resmi sitesinde yayınlamış olduğu 12.01.2023 tarihli piyasa araştırmasında görüleceği üzere, kombinalar ve kesimhanelerde karkas alım fiyatı 135,21 TL /Kg’dır. Görüleceği üzere, şu anki karkas et fiyatı fakat maliyeti karşılayacak düzeye ulaşmıştır. Girdilerdeki artışların üretim sürecine yansımasını ortaya koymak üzere yapılan araştırmalarımız kapsamında, 2022 boyunca üretim yapıp piyasaya karkas veren bir besi işletmesinin satış dataları de incelenmiş; 348 Kg/BAŞ karkas ortalamalı sığırın satış hasılatının, ortalama 33.727 TL/BAŞ olarak gerçekleşmiş olduğu görülmüştür. Bu işletmenin 2022’de sattığı hayvanının yerine yerli dana koyabilmesi bugün için 280 Kg’lık bir besi danası için 28 bin TL harcaması gerekiyor. Kısaca geçtiğimiz yıl içerisinde sekiz ay beslenen ve kestirilen canlı 600 kiloluk bir sığırın yerine şu anki fiyatlar ile lakin 280 kiloluk bir besi danası alınabilmektedir. Yaptığımız araştırmalar göstermektedir ki; maliyet ve satış fiyatı münasebeti tarafıyla şu anki karkas fiyatlarının kıymetli olduğu istikametinde bir kıymetlendirme yapmak mutlaka mümkün değildir.”
‘KIRMIZI ETTE ÖTEKİ HAYVANSAL ESERLERDEKİ KADAR ARTIŞ OLMADI’
Hacıince, kırmızı et fiyatlarındaki artışı başka hayvansal eser fiyatlarındaki artış ile kıyaslayarak değerlendirdiğinde kırmızı ette başka hayvansal eserlerdeki kadar artış olmadığını kaydetti. Hacıince, 2022 başı ile 2023 başındaki fiyatlar temel alındığında, kaşar peynirinin kilosunun 40 TL’den 140 TL’ye yükselerek yüzde 250, beyaz peynirinin kilosunun 30 TL’den 110 TL’ye yükselerek yüzde 266, tereyağının 50 TL’den 215 TL’ye yükselerek yüzde 330, tavuk etinin 13 TL’den 33 TL’ye yükselerek yüzde 154, yumurtanın 1,2 TL’den 2,5 TL’ye yükselerek yüzde 108 oranında artış gösterdiğini aktardı. Hacıince, karkas sığır etinin ise 68 TL’den 135 TL’ye yükselerek yalnızca yüzde 98,5 oranında artış gösterdiğini bildirdi.
bir kilo su böreğinin kilosunun 135 TL, baklavanın da 350-400 TL olduğuna işaret eden Hacıince, şöyle dedi: “Her ne kadar bu eserlerin de bir maliyeti varsa da, gebelikten besi sonuna kadar en az 24 ay büyük emek ve para harcanarak üretilebilen kırmızı etin 1 kilosuyla 1 kilo börek alınabiliyorsa, lakin 3 kilosuyla bir kilo baklava alınabiliyorsa, bu durumda eti bugünkü fiyatlarla kıymetli bir eser olarak nitelendirmek hiçbir halde kelam konusu olamaz. Tüketici nezdinde daha uygun fiyatlı et tüketiminin sağlanabilmesi için karkas satış fiyatlarının maliyetin altında tutmaya çalışmak yerine, her vakit için besi gereci ve yem üzere temel girdilerin düşürülmesine yönelik çalışma yapılmasının en gerçek yaklaşım olacağı kanaatindeyiz. Ülkemizle birlikte tüm dünyada canlı hayvan ve karkas et fiyatlarının yükselmesi sebebiyle ülkemizdeki et piyasasını regüle etmek hedefiyle kasaplık hayvan yahut karkas et ithalatı tahlile katkı vermeyecektir. Bilakis üreticilerin yeniden huzursuz olmasını tetikleyecek ve uzun vadeli üretim istikrarını bozacaktır.” (HABER MERKEZİ)
