ANKARA – Emeklilikte Yaşa Takılanlar’ın (EYT) gözü kulağı Meclis’ten çıkması beklenen düzenlemede. Aylardır gündemde olan bahse dair en net açıklamayı Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yapan Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, EYT kapsamına alınacak şahısların birinci sigortalılık başlangıcının 8 Eylül 1999 ve öncesi olması gerektiğini söyledi.
EYT sorunun tahlili halinde 1,5 milyon kişinin emekli olacağını belirten Bakan Bilgen’in açıklamalarına nazaran prim gün sayısı ve sigortalılık mühletini doldurmuş fakat yaşını doldurmamış olanlar EYT kapsamına girecek.
8 Eylül 1999 tarihinden evvel çırak yahut stajyer olarak çalışma hayatında yer alanların EYT düzenlemesinden yararlanıp yararlanamayacağı da merak konusuydu. HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan’ın bütçe görüşmeleri sırasında bu hususta yönelttiği sorusuna yazılı karşılık veren Bakan Alım, bu tarihten evvel stajyer ve çırak olarak çalışanların düzenleme kapsamına alınmayacağını belirtti ve bu hususta adım bekleyen milyonlara ‘EYT kapısını’ kapattı.
‘ÇIRAKLIK VE STAJERLİĞİN İŞE GİRİŞ TARİHİ OLARAK KABUL EDİLMESİNE KANUNEN İMKÂN BULUNMAMAKTA’
Bütçe görüşmeleri sırasında 8 Eylül 1999 ve öncesinde stajyer ya da çırak olarak çalışma hayatına giren, sayıları 2 milyonu bulan kişinin EYT düzenlemesinden yararlanması gerektiğini hatırlatan HDP’li Garo Paylan Bakan Bilgin’e “1999’dan evvel stajyerlik ve çıraklık yapanları başlangıç tarihi olarak sayacak mısınız?” sorusunu yöneltti.
HDP’li Paylan’ın sorusuna yazılı karşılık veren Bakan Alım, mesleksel eğitim kapsamında stajyerlik yapanların “çalışan” değil “öğrenci” olduklarını söz ederek, “Mesleki eğitim; kamu ve özel kesime ilişkin kurum, kuruluş ve iş yerleri ile mesleksel ve teknik eğitim okul ve kurumlarındaki eğitim ve tahsili kapsamaktadır. İşletmelerde mesleksel eğitimin hedefi, öğrencinin iş hayatına dahil olması değil eğitiminin bir modülü olarak eğitim gördüğü mesleği uygulama ile öğrenmesidir. Diğer bir tabir ile bunlar bildiğimiz manada bir çalışan değil öğrencidirler” dedi.
Bu kapsamda çalışma hayatında yer alan şahısların, “uygulama” esnasında meydana gelebilecek risklere karşı kısa vadeli sigorta kolları kapsamında toplumsal güvenlik şemsiyesi altına alındıklarını belirten Bakan Alım, “Dolayısıyla çıraklık ve stajyerlikte geçen mühletler malullük yaşlılık ve mevt sigortası kapsamında bulunmadığından kelam konusu sürelerdeki işe başlama tarihinin, aylığa hak kazanmada birinci işe giriş tarihi olarak kabul edilmesine kanunen imkân bulunmamaktadır” tabirlerini kaydetti.
‘BURADA BÜYÜK BİR ADALETSİZLİK VAR’
Bakan Bilgin’in karşılığını pahalandıran HDP’li Garo Paylan, çırak ve stajyerlerin bilfiil çalıştığını belirterek, “Çırak ve stajyerler emek piyasasında en çok ezilenlerdir” dedi. Stajyer ve çırakların çok düşük fiyatlara, uzun çalışma saatlerinde en ağır işi yaptıklarını, buna karşın EYT düzenlemesinde kapsam dışı bırakıldıklarını, bunun “adaletsiz” olduğunu söyleyen Paylan şunları kaydetti:
“EYT probleminde biz 4,5 milyon kişinin bu kapsamda olduğunu biliyorduk. Bakan açıkladığında bundan yalnızca 1,5 milyon kişinin yararlanacağını söyledi. Bu da bizim kuşkularımızı artırdı. 8 Eylül 1999 öncesinde çırak ve stajyer olarak çalışan 2 milyona yakın kişi var. Bu çok büyük bir sayı. Bunlar aylarca ve yıllarca bilfiil çalıştılar. Lakin bu yanıta nazaran kapsama almayacaklarını söylüyorlar. 8 Eylül 1999 öncesi bir gün dahi olağan sigortalı çalışmış olan bir yurttaşımız EYT kapsamında sayılırken aylarca stajyer ve çırak olarak çalışanlar bu kapsama alınmayacaklar. Burada büyük bir adaletsizlik var. Bu kapsama alınmayan milyonlarca kişi alınsalar 50 civarı bir yaşta emekli olabilecekken, alınmadıkları için 60 yaşını bekleyecek. Ortada 10 yıl fark var. Biz çıraklar ve stajyerlerin de yasal düzenleme yapılırken kapsama alınması için elimizden geleni yapacağız.”