ANTALYA – Kültür ve Turizm Bakanlığı, Alacasu ve Bostanlı koylarına günübirlik tesis kurmak için yürütülen, ‘Phaselis Antik Kenti Ören Yeri ve Bütünleyici Kıyı Alanı Etraf Düzenlemesi’ projesine karşı Antalya 3’üncü Yönetim Mahkemesi’nde açılan davaya uzman raporu sundu. Pamukkale Üniversitesi’nden Prof. Dr. Bilal Söğüt, Ankara Toplumsal Bilimler Üniversitesi’nden Prof. Dr. A. Şevki Duymaz ve Burdur Mehmet Akif Üniversitesi’nden M. Rafet Kıstır’ın imzasını taşıyan raporda, “Mimari imalatlar, arkeolojik yere ziyan vermemektedir” görüşü yer aldı.
Phaselis Antik Kenti’ne yapılmak istenen projeye karşı Antalya Mimarlar Odası tarafından açılan davaya uzman görüşü sunan Bakanlık, iptal davasının reddedilmesini ve yürütmeyi durdurma kararının kaldırılmasını istedi.
‘İNŞAAT YASAL MEVZUATA UYGUN’
Mahkemeye sunulan raporun sonuç kısmında, “Proje kapsamında bilhassa Alacasu ve Bostanlık koylarında yapılan mimari imalatlar, Phaselis Antik Kenti dışında ve etkileme alanında yer almaktadır. Mimari imalatlar arkeolojik tabana ziyan vermemektedir. Tüm arkeolojik alanlarda bulunan, mecburî gereksinimlerden kaynaklanan uygulamalardır. Etraf ve peyzaj düzenlemesine bağlı üretimlerin, yasal mevzuat ve müsaadeler çerçevesinde ortaya konduğu ve bilimsel manada olumsuz bir tesiri olmadığı kanaatindeyiz” tabirleri yer aldı.
‘PROJEYİ HAFRİYAT LİDERİ YÖNLENDİRDİ’
Phaselis Hafriyat Lideri Prof. Dr. Murat Arslan’ın günübirlik tesis ve plaj projesinin antik kente yararlı olacağına dair görüş yazısı verdiğinin belirtildiği raporda, “Başlangıç basamağında onun yönlendirmeleri doğrultusunda proje şekillenmiştir. Ayrıyeten, heyet toplantıları, kendisinin eşliğinde yapılmıştır” denildi.
Arkeolog olmadan hafriyat yapıldığı suçlamasına karşı tüm yer uygulamalarının Antalya Müze Müdürlüğü’nün kontrolünde yapıldığına ve alanda rastgele bir arkeolojik tahribatının kelam konusu olmadığına dair dokümanlar olduğundan kelam edilen Bakanlık raporunda, bölgede yürütülen derin kazıların ise mecburî altyapı hafriyatı olduğu ve Müdafaa Kurulu’ndan onaylı projeye uygun halde sürdürüldüğü bilgisi verildi.
YÖRÜK İŞİ Mİ, ANTİK KALINTI MI?
Bakanlığın hazırlayıp mahkemeye sunduğu rapora ait itirazlarını sıralayan Phaselis İnisiyatifi, şu açıklamayı yaptı:
“Raporda imzası olan uzmanlardan biri Bostanlık ve Alacasu koylarında yüzeydeki kilise kalıntılarından bahsederken, ‘Yörükler mi yapmış yoksa antik periyoda mi belirli değil’ yorumunda bulunuyor. Hafriyat Lideri Prof. Dr. Murat Arslan’ın, hazırladığı bilimsel çalışmalarda, kilise yapısı olduğunu belirttiği bu kalıntıların hangi yıla tarihlendiğinin şimdi saptanamadığına dair görüşü var. Son eksper raporuna da bu kalıntılar kilise kalıntısı olarak işlendi. Eksper raporunu hazırlamak üzere antik kenti incelemeye gelen uzman heyet, bu kilise kalıntılarına dair tespitlerini tutanağa işledi.”
‘KİTLE TURİZMİNE AÇMA EFORU VAR’
Antik kentlere inşa edilen tuvalet ünitesi üzere yapıların azamî binde 2 büyüklüğünde olabileceğinin belirtildiği açıklamada, “Bu hususta milletlerarası standartlar var. Phaselis Antik Kenti’nin içindeki tuvalet ünitesi, bu standarda uyuyor. Antik kent içindeki bu tuvalet, Bostanlık Koyu’na yapılan ünitenin 10’da biri kadar. Günde ortalama 7–8 bin ziyaretçisi olan Phaselis’teki tuvalet yaklaşık 40 metrekarelik bir alanı kaplıyorken, Bostanlık Koyu’na 400 metrekarelik bir yapı konuldu. Unsur kararlara nazaran, sit alanının evvel kazılması, arkeolojik açıdan ziyarete açılması ve standartlara uygun büyüklükte kullanım alanlarıyla hizmet sağlanması gerekiyordu. Fakat bir metre altında ne var bilinmeden üstüne beton döküldü. Burada bir tuhaflık var. Alan evvel temizlenmeyip bakımsız bırakıldı, sonra kirlilik projeye münasebet olarak gösterildi. Birinci derece doğal sit alanını kitle turizmine açma uğraşı var” denildi.
ŞEMSİYELER SIRALANDI SONRA KALDIRILDI
Bakanlığın birinci projesinde Alacasu Koyu’na 140, Bostanlık Koyu’na 240 şezlong ve şemsiye yerleştirilecek formda alanın planlandığını hatırlatan inisiyatif, yeni projede bu sayı azaltıldı mı yoksa tıpkı mı kaldı sorusuna cevap alamadıklarını tabir etti: “Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Kurulu’na dilekçe ile başvurarak yeni proje ile ilgili bilgi talep ettik fakat alamadık. Onay verdiği projenin kendisinde olmadığını belirten heyet, bizi Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’ne yönlendirdi. Bu husustaki bütün teşebbüslerimiz sonuçsuz kaldı. Ağustos ayında şimdi mahkeme sonuçlanmadan koylara şezlong ve şemsiyeler yığıldı ve şemsiyeler kıyıya yerleştirilmeye başlandı. Reaksiyonlar üzerine tamamı kaldırıldı.”
