Jorge Luis Borges in yedi konferansının bir ortaya geldiği Yedi Gece isimli kitabı Süleyman Gerçek çevirisiyle Can Yayınları tarafından yayımlandı Müellifin yüklü olarak Doğu kültürünü ele aldığı metinler okura farklı izlekler sunmakta
Borges in İlahi Komedya’ ‘Kâbus’ ‘Binbir Gece Masalları’ ‘Budizm’ ‘Şiir’ ‘Kabala’ ve ‘Körlük başlıklarını taşıyan yedi konferansının derlendiği kitap başlığından itibaren okuru büyülü bir izleğe davet etmekte Çünkü yedi sayısı bilindiği üzere mistik bir mana taşımakta tıpkı gece sözcüğü üzere Bu bağlamda her ne kadar onda böylesine ağır estetik heyecanlar uyandıran öbür bir kitap olmadığını söylese de müellifin birinci konferans metni olarak İlahi Komedya yı tercih etmesi tesadüf olmasa gerek zira bu metnin temel iki ayağı var beylikdüzü escort bayan Birincisi Dante nin şefkat ve acımasızlık hislerine bir ortada yer veren üslubu İkincisi ise onun beşere duyduğu şefkatin yanında acımasız bir dünyada yaşıyor oluşumuzu hatırlatmasıyla birlikte üçüncü bir konuşmacının varlığına işaret etmesi ki bu öteki de İlah olarak karşımıza çıkmakta Kitabın konusu ve üçüncü konuşmacıya işaret etmesinin yanında Antik figürlere yer vermesi ve şiirsel üslubu da bu büyülü çerçeveyi tamamlamakta Lakin Borges in belirttiği üzere Dante de tıpkı okur üzere İlahi Komedya tarafından oyuna getiriliyor ve ilahi maddelere karşı geliyor zira metinde görüldüğü üzere sonuncu kararların ona ilişkin olmadığını belirtmesine karşın Tanrı yı deşifre ediyor Tıpkı Odysseus üzere saklı olanı imkânsız olanı tanıma isteğiyle atıldığı o asil ve cüretkâr girişim içerisinde buluyor kendini
İşte bu yüzden Odysseus karakteri çok güçlü zira Odysseus Dante nin bir aynası zira Dante tahminen de o cezayı hak edeceğini hissetti Şu bir gerçek ki şiiri o yazmıştı lakin o denli ya da bu türlü gecenin Tanrı nın Takdir i İlahi nin gizemli maddelerini ihlal etmekteydi s 33
Kâbus başlıklı ikinci metin ise Rüyalar cinstir kâbus ise çeşit diye argümanlı bir cümleyle başlamakta Burada hayallerin bir kurgu olduğundan hareket eden müellif insanın düş sayesinde yakın geçmişini ve yakın geleceğini gördüğünü belirterek onun sunduğu küçük çaplı şahsî sonsuzluk fikrini irdeliyor Gerçekten bu sonsuzluğun makro ölçeği de tekrar İlah olarak karşımıza çıkmakta Bu güce sahip avcılar escort bayan olmayan insan ise sönük hatırasını inceleyebildiği rüyayı eşzamanlı olarak uydurmakta uzman Çeşit olan kâbus ise öncelikle etimolojik olarak incelenmiş Özetle bu sözcüğün gece ve şeytan sözcükleriyle bağlantısını gözler önüne seriyor Borges Ve tıbbın iki temel ögesini irdeliyor fizikî acılar ve dehşet duygusu Bunlara bir parantez açarak kâbusun tadını da ekliyor Böylece art planda hayalin en eski estetik faaliyet olup olmadığı sorusunu da sormakta
Binbir Gece Masalları konferansında ise sonsuzluk fikri ve Doğu imajı üstüne dikkatlerini sunmuş Borges Bu kadim metinden hareketle her şeyden evvel insanların ya çok memnun ya da çok mutsuz ya çok varlıklı ya da çok fakir oldukları bir aşırılıklar dünyasına yaptıklarının hesabını kimseye vermek zorunda olmayan bir manada ilahlar kadar sorumsuz hükümdarlar dünyasına tekabül eden Doğu imajı içerisinde farklı bir nedensellik olarak tanımladığı sihir meselesi ne değinmekte
Sonraki metin ise Budizm hakkında Vücudun ve ruhun gerçekliğini reddeden bu dinin uzun ömrünü her vakit hoşgörülü olmasına ve derin bir inanç talep etmesine bağlıyor Öte yandan Budizm in tarihselliği reddeden yapısı onun edebiyata bakışıyla örtüşmekte zira Borges edebi yapıtları tarihî bağlamda ele almaya karşı olduğunu her fırsatta belirten bir yazın insanı Bir Budist için temel olanın Buda nın hayatından çok Öğreti olduğunu belirttikten sonra Şiir başlıklı müteakip kısımda üniversitede İngiliz edebiyatı hocalığı yaparken esenyurt escort bayan edebiyat tarihinden mümkün mertebe kaçtığını belirterek şöyle yazmakta
Öğrencilerimden benden kaynakça istediklerinde onlara şöyle diyordum Kaynakçanın hiçbir değeri yoktur sonuç prestijiyle Shakespeare in Shakespeare kaynakçasından hiçbir vakit haberi olmadı Johnson kendisi hakkında yazılacak kitapları öngöremedi Neden direkt metinleri incelemiyorsunuz Şayet metinler hoşunuza giderlerse ne âlâ şayet hoşunuza gitmezlerse onları çabucak bırakın çünkü zoraki okuma kadar saçma bir hareket olamaz onun yerine zoraki memnunluktan bahsetmeyi yeğlerim s 98 99
Böylelikle şiiri onun okurla buluşması veya kitabın keşfi olarak niteleyen Borges metinlerin çok anlamlılığının altını çizmekte Gerçekten bu nazardan bakınca her metnin onu farklı vakitlerde okuyan bir okura dahi farklı manalar sunacağını Herakleitos un meşhur ırmak metaforuyla belirtmekte Esasen Kabala başlıklı sonraki metin de bu mevzuyu odağa alıyor Klasik kitap kutsal kitap ayrımından yola çıkan müellif Kutsal Kitap ın sanki şifreli kriptografik bir metinmiş gibi okunmasından hareket ederek Kabalacılar ın tesadüfü reddeden mutlak metin anlayışını irdeliyor Lakin İlah tahayyülü konusunda gerek gnostiklerin gerek kabalacıların aynı halde çözdükleri temel bir sorun kelam konusu Berbatlığın varlığı
Gnostikler ve kabalacılar bu sorunu kozmosun tanrısallık seviyesi neredeyse sıfır olan kifayetsiz bir ilahın yapıtı olduğunu söyleyerek çözüyorlar Yani demek istiyorlar ki cihan İlah olmayan bir Tanrı nın yapıtıdır Tanrı nın çok uzaktan akrabası olan bir Tanrı nın s 126
Başka bir sözle Kabala inancında Tanrı nın türümleri olduğundan yani rablerin birbirinden türediğinden hareketle Tanrı üretim evresinde diyen Bernard Shaw ın fikrine katılarak insanın ulu istekli akıllı ve açık zihinli olduğu takdirde Tanrı nın oluşumuna katkı sağlayacağını belirtmekte
Yedinci ve son kısım ise Körlük başlığını taşımakta Bilindiği üzere Borges görme yetisini neredeyse büsbütün yitirmiş bir müellif Öte yandan kendi sözüyle körlüğün nimetlerini bahis edinen Gölgeye Övgü kitabının da müellifi Bu bağlamda kendi mütevazı körlüğünden hareketle Homeros Milton Poe Groussac Joyce üzere yazın insanlarından bahsettikten sonra kelamını Goethe nin Yakındaki her şey uzaklaşıyor cümlesiyle bitiriyor Ölüm yaşlılık körlük prizmasından geçirdiği bu cümleden hareketle söyledikleriyle de konferansını noktalamakta
O mukadderatın ya da tesadüfün karşımıza çıkardığı hepsi birbirinden tuhaf araçlardan yalnızca biri olarak görülmeli s 148