CHP Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba’nın başkanlığında CHP Emek Ofisleri ve İstanbul Planlama Ajansı (İPA) iş birliğiyle 7 Ocak’ta İstanbul’da düzenlenen “Dijital Emek ve Emek 4.0 Çalıştayı” sonuç bildirgesi açıklandı. Bildirgede dijitalleşmenin yeni bir sömürü ve eşitsizlik aracı olarak değil emeğin haklarının ve çıkarlarının korunduğu bir yapı olarak inşa edilmesi gerektiği vurgulandı.
Açılış konuşmasını CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba ve İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu’nun yaptığı çalıştayda akademisyenler, gazeteciler, sendikacılar ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri sunum yaptı, atölye çalışmaları gerçekleştirildi.
‘EMEKTEN YANA İKİNCİ YÜZYILA’
Çalıştaydan çıkan sonuçların sunulduğu “Emekten Yana İkinci Yüzyıla” başlıklı bildirgede, çalışma hayatının dijital alandaki yeniliklerden bağımsız düşünülemeyeceği vurgulanırken, dijital dönüşümün halkın daha yeterli bir hayat beklentisine cevap üretebilmesi gerektiği söz edildi. Teknoloji üretiminin Türkiye’de yapılması gerektiği tabir edilen sonuç bildirgesinde, dijital dönüşümü emek lehine yapılandırmak için kapsamlı kamu siyasetleri ve planlamanın gerekliliğinin altı çizildi.
‘DAHA ÇOK KAZANIP DAHA AZ ÇALIŞTIĞIMIZ BİR ÇALIŞMA YAŞAMI’
Dijitalleşmenin ve teknolojik gelişmelerin tesiriyle yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalacak meslek kümelerinin belirleneceği ve mümkün istihdam kayıplarının önüne geçilmesi için çalışmalar yapılacağı söz edilen açıklamada, “Dijital dönüşüm sayesinde daha çok kazanıp daha az çalıştığımız bir çalışma hayatını tasarlayabilecek adımların atılması için gerekli çalışmalar yapılacaktır” denildi.
Sonuç bildirgesinde öne çıkan başka unsurlar şöyle sıralandı:
–Çalışanların mesleksel maharetlerini dönüştürecek ve geliştirecek programlar hayata geçirilecek, yetenek inşası için gerekli tüm adımlar atılacaktır.
–Emeğin haklarının korunmasına ve geliştirilmesine yönelik kamucu yaklaşımlar ve iş kaybına karşı yeni mesleksel yetkinliklerin kazandırılacağı bir dönüşüm süreci gerçekleştirilecektir. Bu doğrultuda emeğin ve işin geleceğini garanti altına alabilmek için “adil geçiş programları’’ uygulaması devreye sokulacaktır.
–Mevcut iş hukuku, çalışanlarımıza iş teminatı sağlamaktan uzaktır. Çalışanların haklarının korunması için tüm tarafların iştirakiyle, ’Temel İş Güvencesi’’ başlığı ile bir iş hukuku hayata geçirilecektir.
–Mevcut iş kanununda yer alan; davet üzerine çalıştırma, kısmi müddetli çalıştırma ve uzaktan çalıştırma üzere esnek istihdam modelleri yerine garantili istihdam modelleri temel alınacaktır. Esnek çalışmanın yasal yere kavuşturulacak, personel lehine mesai saatlerinin düzenlenecek ve hak kayıpları önlenecektir.
–Yaratıcı emeğin pozisyonu yaratıcı üretim sürecinin bütünlüğü içinde kavranmalıdır. Yaratıcı emek bu bütünsellik içinde değerlendirilmelidir.
UZAKTAN ÇALIŞMANIN TEMELLERİ NETLEŞECEK
–Uzaktan çalışmanın temelleri, yönetmelikler yahut ucu açık bildirimler ile değil kesin ve net bir biçimde belirlenecektir.
–Dijitalleşme süreci için gerekli analitik düşünme, eleştirel düşünme ve yaratıcılık hünerleri için tüm eğitim sistemi tekrar örgütlenecek ve yapılandırılacaktır.
–Kadınların dijital periyotta gerekli bilgi ve maharete ulaşıma ve istihdama erişimi desteklenecektir. Bayan işgücünü güçlendirecek kamu siyasetleri geliştirilecektir. Çocuk bakımı, yaşlı bakımı ve engelli bakımı kamulaştırılacaktır.
–Çağdaş gelişmelere cevap verecek özgür toplu pazarlık nizamı hayata geçirilecektir ve kolektif haklar yasal teminata kavuşturulacaktır. Uzaktan ve platform çalışanların örgütlenme hakkı garanti altına alınacaktır.
–Veriyi üreten ve kullananların bir ortaya geldiği ve bilgilerin kolektif kontrolü savunulacaktır.
–Sosyal güvenlik sistemi içerisinde dijital periyoda uygun emeklilik modellemeleri gerçekleştirilecektir.
–Kamu eliyle dijital kooperatifçilik desteklenecektir.
‘İNTERNET ERİŞİM HAKKI YURTTAŞLIK HAKKI OLARAK TANIMLANACAK’
–İnternet erişim hakkı bir yurttaşlık hakkı olarak tanımlanacaktır. Toplumun dijital okuryazarlığı sağlanacaktır.
–Dijitalleşmenin yarattığı yalnızlık ve yabancılaşmanın önüne geçecek siyasetler üretilecektir. Toplumsallaşma süreçleri örülecektir. Yaşama umudunu ve sevincini var edeceğiz.