T24 müellifi Barçın Yinanç, Türkiye’nin Jakarta Büyükelçisi’nin G20 doruğu öncesinde misyon yerini terk ettiğini aktardı, “Siyasi atama sekiz ayda havlu mu attı?” diye yazdı. “G20 tepesi üzere kıymetli bir operasyonda, Erdoğan üzere talepleri fazla bir başkanın ziyaretini organize etmesi gereken Büyükelçinin ‘ben orada misyon yapmak istemiyorum’ diyerek geri dönmediğini” belirtti. Yinanç, “AK Parti iktidarının, meslek diplomatların misyonlarını layığıyla yerine getirmediği mazeretiyle (daha doğrusu, “onlar devlete hizmet etmek üzere yetişmiş, biz, iktidarımıza hizmet edecek sadık eleman istiyoruz” gerekçesiyle) son yıllarda rekor sayıda yaptığı siyasi atamaların performansı ortada” tabirlerini kullandı.
Barkın Yinanç’ın “AKP’li büyükelçi misyon yerini bırakıp Türkiye’ye döndü!” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Milletvekilliği, bakan yardımcılığı yapmış olan Prof. Dr. Aşkın Asan, 20 Kasım 2021’de Jakarta büyükelçisi olarak atandı, 15 Aralık 2021’de de Endonezya’da misyonuna başladı.
Ancak 8 ay sonra havlu atarak, Ankara’ya döndüğü anlaşılıyor. Ağustos ayındaki büyükelçiler konferansına gelmiş, sonra da geri dönmemiş. Edindiğim bilgiye nazaran, ‘ben artık Jakarta büyükelçisi olarak misyon yapmak istemiyorum,’ demiş.
Ne hoş.
Kariyer büyükelçilerin bu türlü bir lüksü olmuyor. Pek birden fazla görece daha düzgün yerlerde vazife yapmak isteseler de, atandıkları ülkelerde 4 yıllarını dolduruyorlar. Hatta mahrumiyet bölgelerinde kalıp da erkenden ‘ben artık dönmek istiyorum’ diyenlere de makûs gözle bakılıyor.
Tabii siyasi atamaların ayrıcalıklı pozisyonları var; lakin bu ayrıcalığın kendilerine başlarına nazaran misyon müddetlerini tayin etme hakkı vermemesi gerekir.
Önemli bir tepenin hazırlıklarını yarıda bırakıp gitmek, bu ayrıcalığın suistimal edilmesi manasına geliyor.
Edindiğim bilgiye nazaran, büyükelçi Asan tepenin hazırlık basamağından çok sıkılıp bunalmış. Tekrar de tepenin hazırlıklarını bitirip Cumhurbaşkanı ve heyetinin ziyaretinin eksiksiz biçimde geçmesini sağlayıp dönebilirdi.
Şimdi apar topar oraya dışardan grup yollanmış. En ufak bir kusur da natürel onlara fatura edilecek. Çünkü, konut sahibi ülkenin protokol yanlışını da meslek büyükelçiye yükleyip, sürgüne gönderilmesine de şahit olduk.
Sonuç olarak; bildiğim kadarıyla Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da bir kısmından hazzetmese de, muhalefetin tenkitleri karşısında siyasi atama büyükelçileri yere göğe koyamıyordu.
Siyasi atamaların misyon aşkı çok tartışmalı
Ama işte AK Parti iktidarının, meslek diplomatların vazifelerini layığıyla yerine getirmediği mazeretiyle (daha doğrusu, ‘onlar devlete hizmet etmek üzere yetişmiş, biz, iktidarımıza hizmet edecek sadık eleman istiyoruz’ gerekçesiyle) son yıllarda rekor sayıda yaptığı siyasi atamaların performansı ortada. Nerde vazife aşkı? Nerde devlet işlerine sadakat?
Elbette, vazife yapılamayacak, örneğin sıhhat sıkıntıları üzere durumlarda, vazife yerinden erken dönme talebinde bulunulabilir. Benim anladığım bu türlü bir mazeret beyan etme durumu olmamış. Üstüne üstlük, her büyükelçi merkeze dönmeden misyon mühletince büyükelçiliğin yaptığı harcamaların hesabını kapatmakla sorumludur. Prof. Asan bunu da yapmamış. Kapıyı çekmiş, çıkmış.
Kariyer büyükelçi olsa; tepe hazırlıklarının tam ortasında vazife yerini terk etse, hesabını kapamasa, Türkiye’de çekeceği sıkıntının haddi hesabı olmazdı.
Ama AK Partili iseniz; her yaptığınız yanınıza kâr kalıyor.
Evde oturan büyükelçiler yakında 100’ü bulacak
Siyasi atamaların performansları ortada iken, hâlâ bu tercihten vazgeçilmiyor. Üstelik Türkiye’de meskende oturan büyükelçi sayısı 70’leri, 80’leri bulmuşken. Yetişmiş takımlar meskende gün sayarken, örneğin Çin’e gönderilen iş insanı Abdulkadir Emin Önen Aralık’ta Pekin’de 6. yılına başlayacak. Büyükelçiler konferansında konuştuğunda Türkiye’nin mi ticari çıkarlarını yoksa Çin’in mi ticari çıkarlarını temsil ettiği tam anlaşılamayan, buna karşılık Çin’de randevu taleplerine karşılık alamayan bir siyasi tayinden bahsediyoruz. Siyasi atama olunca başarı-başarısızlık kriterleri farklı işliyor.
Kariyer diplomatların performansı ise farklı kriterlere olağan tutuluyor. Bir defa başta bakan yardımcısı olmak üzere bakanlıktaki AK Parti’li ‘komiserlerin7 sıkı nezaretinde çalışmak durumunda bırakılıyorlar. Bakanlık çalışanı, bir evvelki bakan yardımcısı Yavuz Selim Kıran’a sormadan adım atamaz hale getirilmişti.
Kendisi de sicil memuru üzere çalıştı. Bir bakan yardımcısının sıkletine yakışmayan bir başşehre tayin edilmesinden, performansını mı sorumlu tutmak gerekir bilemedim. Ancak giderken bile, veda toplantısına ‘kim gelmeyecekse bildirsin’ diye talimat vermiş. Yani sarfiyat ayak liste tutmaya kalkmış, ‘kim bana vedaya gelecek, kim gelmeyecek’ diye. Bu türlü yapınca da ‘hakkınızı helal edin’ dediğinde, karşısında koca bir sessizlik bulmuş.
Açıkçası, büyükelçiler için bakanlıkta faal bir misyonda olmak mı daha makûs, yoksa meskende oturmak mı; insan emin olamıyor.” (YAZININ TAMAMI)