İdlib’in büyük kısmını denetim eden El Düstur irtibatlı Hayat Tahrir el Şam (HTŞ- eski el Nusra) ile Türkiye’nin desteklediği Suriye Ulusal Ordusu’nun, bölgedeki operasyonlarını sürdüren Suriye ordusuna karşı birlikte savaşmak üzere anlaştığı öne sürüldü. Buna nazaran, Suriye Ulusal Ordusu binlerce savaşçısını İdlib’in güney ve batı bölgelerine kaydırdı.
HTŞ’nin, Suriye ordusunun vilayetin güneyindeki ilerlemesini engelleyemeyince Türkiye dayanaklı militanlarla uzlaşma yoluna gittiği belirtiliyor. Suriyeli muhaliflerin internet haber sitesi Enab Baladi’de yer alan bir habere nazaran, varılan uzlaşı sonucu Türkiye dayanaklı Suriye Ulusal Ordusu’ndan yüzlerce savaşçı, HTŞ’nin hakim olduğu ve Suriye ordusunun operasyonlarının ağırlaştığı güney ve batı bölgelerine giderek savaşa katıldı.
Milli Ordu sözcüsü Yusuf Hammud, İdlib’de bulunan Ulusal Kurtuluş Cephesi ve Suriye Ulusal Ordusu’yla yapılan görüşmeler sonucunda 2. ve 3. tümenden yaklaşık bin savaşçının İdlib’in güneyine ve batısına yönlendirildiğini söyledi.
HTŞ: ÖN SAFLARDA SAVAŞACAKLAR
HTŞ’den yapılan açıklamada da, operasyonların Halep’in güneyini de kapsadığını ve Suriye Ulusal Ordusu’nun cephede ön saflarda savaşacağı belirtildi.
NE OLMUŞTU?
Türkiye ve Rusya, İdlib’de HTŞ’nin ve “terör örgütü” olarak kabul edilen öteki radikal kümelerin varlığına son verilmesi için Eylül 2018’de bir mutabakat imzalamış, muahede sonrası ateşkes ilan edilmişti. Ateşkesin ihlâl edilmemesi ve radikal örgütlerin alan kazanmaması için Rusya, Türkiye ve İran İdlib’de “silahtan arındırılmış bölge” ilan edilen alanda müşahede noktaları oluşturmuştu.
Anlaşma sağlandığı sırada bölgede HTŞ’nin hakimiyeti sonluydu. Fakat birkaç ay sonra HTŞ, Türkiye takviyeli silahlı muhalefetle çatışmaya girerek büyük oranda İdlib’de denetimi eline aldı. Yıl boyunca Suriye ordusu, Rusya’nın da dayanağıyla vakit zaman İdlib’in güneyinde operasyonlar düzenleyerek kimi bölgeleri ele geçirdi.
Suriye ordusunun mayıs ayında başlattığı birinci geniş çaplı operasyon sırasında da HTŞ, Suriye Ulusal Ordusu’nu yardıma çağırmıştı. Operasyon, Ağustos sonunda sona erdi. Bu operasyon sırasında Türkiye’nin bir müşahede noktası da Suriye ordusunun denetim altına aldığı bölgede kaldı.
Yaklaşık bir buçuk ay sonra Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunda Barış Pınarı Harekâtı’nı başlattı. Operasyon, 22 Ekim’de Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ortasındaki görüşmeyle sona erdi.
Erdoğan ve Putin’in 22 Ekim’deki 6 saatten uzun süren görüşmesi sırasında, Suriye Devlet Lideri Beşar Esad da, İdlib’e giderek Suriye ordusu askerleriyle poz verdi.
Suriye Devlet Televizyonu, Beşar Esad’ın İdlib’de bulunan askerlerle çekilmiş fotoğraflarını memleketler arası haber ajanslarıyla paylaştı. Bundan tam iki gün sonra, 24 Ekim’de Suriye ordusu İdlib’in güneybatısında yeni bir operasyon başlattı. Çoğunlukla HTŞ’nin gaye alındığı, Halep ve Lazkiye’yi birbirine bağlayan M4 otoyolunu da kapsayan bu operasyona Rusya’nın savaş uçakları da havadan takviye verdi.
Suriye ordusu bu operasyonda önemli bir ilerleme sağlamadı. Kasım ayı başında operasyon taraf değiştirerek İdlib’in güneybatısına gerçek kaydı. Burası, Halep’i Şam’a bağlayan M5 karayolunun yer aldığı bölge.
19 Aralık’ta Suriye idaresi, “İdlib Şafağı 2” operasyonunu başlattığını resmi olarak duyurdu ve bilhassa Maarat Numan ve etrafında hücumlar ağırlaştı. 19 Aralık’tan sonra daha fazla sayıda Suriyeli, çatışmalardan kaçarak Türkiye sonuna yöneldi.
Bu operasyonlar sırasında Türkiye’ye ilişkin bir müşahede noktası daha Esad güçlerinin denetim altına aldığı bölgede kaldı. (BBC Türkçe)