Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Jeofizik Mühendisleri Odası (JFMO) Adana Şube Lideri Emin Pişkin, Hatay’da 4.8 büyüklüğünde gerçekleşen sarsıntı sonrası, bölgedeki fay hareketliliğine dair değerlendirmelerde bulundu.
Pişkin, Hatay ve Osmaniye bölgesinde zelzele hareketliliği olduğunu söz ederek “Sıkıntılı yapılar olmadığı sürece 4’ün altındaki zelzeleleri çok riskli görmeyiz. Güç ne kadar erken boşalırsa; o kadar uygun. Küçük küçük boşalması, her vakit iyidir” diye konuştu.
‘ENERJİ NE KADAR ERKEN BOŞALIRSA O KADAR İYİ’
DHA’ya açıklama yapan Pişkin, zelzelenin olduğu bölgenin Doğu Anadolu Fay Çizgisi’nde yer aldığını hatırlattı. Pişkin, “Adana, Kahramanmaraş, Hatay üçgenine kadar gelen kısım, Karasu Vadisi içinde yer alıyor. Biliyorsunuz; kara kabuğu aslında çok kalın değil. Üzerinde yaşadığımız soğumuş kabuk, 30-60 kilometre ortasında değişen kalınlığa sahip. Magmaya ulaştığımız kalınlık çok daha büyük bir derinliğe ve kalınlığa sahip. Bu soğumadığı ve hareket ettiği sürece, üzerinde yaşadığımız kara kabuğu daima birbirine uzaklaşarak yahut yakınlaşarak hareket etmeye devam edecek. Hatta bunun suratları bile hesaplanabiliyor. Mesela ülkemiz coğrafyasının hareketi, Avrupa kıtasına yanlışsız yılda 1-2 santim olarak hesaplanıyor. Bu hareket devam ettiği sürece her an, her vakit bilhassa zelzele bölgelerimizde zelzele bekleyeceğiz” dedi.
Hatay ve Osmaniye etrafında son devirlerde sarsıntı hareketliliği olduğunu kaydeden Pişkin, “Bu zelzeleler bize şunu gösteriyor; bölgemize yakın mantodaki döngüler, biraz sürat kazanmış vaziyette. 30 kilometre kalınlık altındaki manto katmanı, daima dünyanın çekirdeği etrafında döngüler halinde harekette olduğu için, bilhassa soğumuş levhalar daima hareket halinde olacağı için; gücün biriktiği yerde kesinlikle kırıklar, çatlaklar olacaktır. Bunlara da fay diyoruz. Bu esasen beklenen, hatta olması gereken bir şey. Hatta şu açıdan, ‘Şanslıyız’ diyebilirim. Sorunlu yapılar olmadığı sürece 4’ün altındaki zelzeleleri çok riskli görmeyiz. Güç ne kadar erken boşalırsa; o kadar güzel. Küçük küçük boşalması, her vakit iyidir” diye konuştu.
‘HAGİ YERE HANGİ YAPININ KURULACAĞI GÜZEL TESPİT EDİLMELİ’
Zemin-yapı ilgi manasında yapıların sarsıntıya hazırlık olması gerektiğini vurgulayan Pişkin, şöyle konuştu: “İstatistiksel olarak zelzele dönemleri hesaplanıyor fakat tam olarak vaktini tutturmak mümkün değil. Her şeyden evvel yer etütlerine çok dikkat edilmeli. Belediyeler, olağan taban etütleri olmayan yapılara ruhsat vermiyor. Taban etütleri ve denetimleri bilinen şahıslarca yapılıp denetim edilmeli. Taban etütlerinin içerisinde jeolojik, jeofizik çalışmaları var. Hepsinin farklı başka yapılması lazım. Bilhassa zelzele bölgelerinde jeofizik çalışmaya daha çok kıymet verilmeli. Zira zelzele dalgası gelmeden evvel, yapıya ileteceği frekansı evvelce tespit etmek gerekiyor. Bu da sismik etütle mümkün oluyor.”
Depreme ait çalışmaların ticari korku gözetilmeden yapılması gerektiğini tabir eden Pişkin, “Gerçekten bilimsel formda hazırlandığı vakit, zelzele dalgası istediği büyüklükte olsun; o yerin üzerindeki binayı sallar lakin yıkamaz. Birinci evvel buna çok dikkat edilmesi gerekiyor. Tüm disiplinlerin birbiriyle senkronize çalışıp, hesap-kitap yapıp, yapı-zemin münasebetinin güzel kurulması gerekiyor. Hangi tabana, hangi yapının kurulacağı yeterli tespit edilmeli. Gerekli hesap-kitap yapıldıktan sonra zelzeleden korkmanın hiç gereği yok. Zira zelzele daima olacak” dedi. (HABER MERKEZİ)