Hannah Devlin
İki çeşidin birbirlerinin takılarını ve taş aletlerini taklit etmiş olabileceğini ileri süren araştırmaların aktardığı kadarıyla, çağdaş beşerler Avrupa’da 1000 yılı aşkın bir vakit boyunca Neandertallerle birlikte yaşadılar.
Daha evvelce, insanların ve antik akrabalarının Avrupa kıtasında 6 bin yıldan fazla bir mühlet boyunca birebir anda var oldukları ve bu iki cinsin birkaç kez melezlendiği biliniyordu. Bununla birlikte, etkileşimlerinin kapsamı, bilimsel araştırmaların merkezinde yer almayı sürdürüyor.
YAKLAŞIK 1500 YIL BİRLİKTE YAŞADILAR
En son makale, Homosapiensin, Neandertallerin farklı bir cins olarak yok olmasından 1400 ilâ 2 bin 900 yıl evvel Fransa ve kuzey İspanya’daki Neandertallerle birlikte yaşamış olabileceğini argüman ediyor.
Leiden Üniversitesi’nde doktora öğrencisi ve araştırmanın başyazarı olan Igor Djakovic, “Bu bölgede, iki cinsin maddi kültür yaratma ve davranış şekillerinde pek çok benzerlik kelam konusu” diyor. “Bu durum, bir çeşit etkileşimin sürdüğü fikrini destekliyor.”
Araştırma grubu, Fransa ve kuzey İspanya’da bulunan 17 arkeolojik hafriyat alanından (her küme için 28 adet olmak üzere) 56 Neandertal ve çağdaş insan yapıtını ve bunlara ek olarak tıpkı bölgeden alınan 10 Neandertal yapıtından oluşan bir data kümesini inceledi. Örneklerin tamamı radyokarbon testiyle tarihlendirildi.
Djakovic, kronolojik incelemenin, bir takı çeşidi olduğu düşünülen, üzerine delikler açılmış göğüslü hayvan dişlerinin çabucak hemen tıpkı anda ortaya çıkması da dahil olmak üzere, her iki cinsle irtibatlı alanlarda bulunan kimi yapıtların misal görünüm sergilediğini belirtiyor. Hem çağdaş beşerlerle hem de Neandertallerle ilişkili ömür alanları, daha standart hale gelmiş bıçak gibisi taş aletlere geçiş olduğunu da ortaya koyuyor. Djakovic, “Bu bulgu, beklenen bir fikir ya da bilgi alışverişi yaşandığını gösterebilir” diyor.
YAKLAŞIK 40 BİN YIL EVVEL YOK OLDULAR
Araştırma makalesinin müellifleri, bu insan topluluklarının bu alanlarda bulunmuş olabileceği en erken ve en son tarihleri tespit etmek gayesiyle, örneklere ait tarih aralıklarını varsayım etmek için hesaplamalı bir modelleme kullandılar. Scientific Reports isimli mecmuada yayınlanan araştırma, Neandertal üretimi yapıtların birinci olarak 45 bin 343 ilâ 44 bin 248 yıl evvel ortaya çıktığını ve Neandertallerin soyunun tükenmesinden kısa bir mühlet evvel, günümüzden 39 bin 894 ilâ 39 bin 798 yıl evvel yok olduğunu iddia ediyor. Çağdaş insanların bu alanda birinci olarak 42 bin 653 ilâ 42 bin 269 yıl evvel ortaya çıktığı ve bir daha hiç ayrılmadığı sonucuna ulaşıldı; bu durum, 1400 ilâ 2 bin 900 yıllık bir örtüşme olduğunu ortaya koyuyor.
Araştırma, Neandertallerin yok oluşunda insanların [Homosapiensin] rastgele bir rol oynayıp oynamadığına açıklık getirmiyor. Djakovic, “Oluşan fikir birliği, Avrupa’da yaşayan Neandertallerin daha küçük kümeler halinde yaşadığı doğrultusunda” diyor. “Daha büyük çağdaş insan toplulukları gelmekteydi ve [Neandertaller] bu topluluklar tarafından yutuldu. Yani, hiçbir vakit hakikaten de yok olmadıklarını öne sürebilirsiniz.”
Yaptığı daha evvelki araştırmalar, çağdaş beşerlerle Neandertaller ortasında benzeri bir örtüşme olduğunu ortaya çıkaran Profesör Tom Higham şunları aktarıyor: “Bu araştırma, Batı Avrupa’daki çeşitli insan toplulukları (Neandertaller ve çağdaş insanlar) ortasında birkaç bin yıllık büyük bir örtüşme olduğunu gözler önüne seren daha eski araştırmaları doğruluyor; bu vakit zarfında, bu kümeler birbirleriyle tanıştı ve kimi vakit Neandertallerin yaklaşık olarak 39-40.000 yıl evvel ortadan kaybolmasından evvel de orta sıra iç içe geçtiler.”
Yazının özgünü theguardian.com sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)