Ogün Akkaya
ANKARA – Geçtiğimiz yıl birçok eserin fiyatı artarken, artırımlı eserlerin içine girdiği market poşeti tüketiciye ‘zamsız’ 25 kuruştan satılmaya devam etti. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, artırım yağmurunun teğet geçtiği market poşeti fiyatlarının 2023 yılında da 25 kuruş olacağını duyurdu.
Ancak 25 kuruşluk market poşeti fiyatı alışveriş yapan şahıslar için yeni yılda sabit kalsa da 28 Aralık 2022 tarihinde geri kazanım iştirak hissesi fiyatlarını içeren Cumhurbaşkanı kararına nazaran marketler devlete her bir poşet için 38,5 kuruş ödeme yapacak.
MARKET POŞETLERİ, ZAMLANAN ÇÖP POŞETLERİNİN YERİNE GEÇTİ
25 kuruş olarak satılan market poşetleri, fiyatları zamlanan çöp poşetleri yerine de tercih edilir hale geldi. Çok sayıda kişi marketlerden temin edilen bu poşetleri alarak çöp kovalarına yerleştirerek tasarruf etmeyi amaçlıyor.
Zincir marketlerde çöp poşetlerinin fiyatı ise 10’lu olarak satılanlar 49 liraya kadar çıkıyor. Fiyatlar küçük, orta, büyük ve jumbo uzunluk olacak biçimde değişiklik gösteriyor. En ucuz çöp poşeti ise marketlerde 14 liradan satışa sunuluyor.
‘İNSANLAR ÇÖP POŞETİ YERİNE ALIŞVERİŞ POŞETİ ALMAYA DAHA ÇOK YÖNELİYOR’
Alışveriş yapan şahıslar kıymetli çöp poşetleri yerine 25 kuruşluk market poşeti satın almayı tercih etse de mağaza çalışanları ya da müdürleri bu duruma sıcak bakmıyor. Zincir marketlerden alışveriş yapıp, parayla market poşeti satın alma denendiğinde, kasiyerlerin “Ürünler dışında poşet satışı yapamıyoruz” cevabıyla karşılaşılıyor. Poşet satışında hudut olduğunu, sadece eserler için poşet sattıklarını belirten bir kasiyer çalışan şunları kaydetti:
“Parayla olağan poşet alsanız da yalnızca aldığınız eserleri dolduracak kadar poşet verebiliyoruz. Maalesef yasak. Merkezden karar var. 5 poşetten fazlasını vermiyoruz. Beşerler çöp poşeti yerine alışveriş poşeti almaya daha çok yöneliyor. Bize vermemiz gerektiğini söylediler.”
‘ÜSTTEN GELEN TALİMAT VAR YASAK’
Bir öteki zincir marketten parayla poşet almak denendiğinde ise kasiyer mağaza müdürüne poşet satıp satamayacağını sordu. Lakin rafların gerisinden seslenen mağaza müdürü “Hayır, hayır, hayır satmıyoruz yasak yasak” diye bağırdı. Satış yapılmamasının sebebi kasiyere sorulduğunda ise, “Üstten gelen talimat var, yasak” karşılığını verdi. Market kasiyeri uygulanan poşet yasağına dair, “Saçma bir yasak. Sonuçta parayla satılıyor. Esere nazaran en fazla 5 tane verebiliyoruz. Müşterilerle bu yüzden tartışma yaşıyoruz” dedi.
‘10 ÇÖP POŞETİNE 30 LİRA VERMEK YERİNE, 10 MARKET POŞETİNE 2,5 LİRA VERİYORDUM’
Çöp poşetlerini değerli bulduğu için 25 kuruşa market poşeti alıp, çöp poşeti yerine kullanan Sinan Gezer ise bu prosedürü neden tercih ettiğini “Çöp poşetleri kıymetlendi. Neredeyse 10’lu çöp poşeti 30 liraya yaklaştı” kelamlarıyla anlattı.
Bir müddet öncesine kadar parayla market poşeti satın almada sorun yaşamadığını belirten Gezer, “İstediğim kadar alabiliyordum. Sonuçta ortada maddi bir tasa vardı.10 çöp poşetine 30 lira vermek yerine, marketten aldığım 10 market poşetine 2,5 lira veriyordum” dedi.
Gezer bir zincir marketten poşet alırken kasiyer ve mağaza müdürü tarafından engellenmesini şu sözlerle anlattı:
“Birkaç gün evvel markete gittiğimde ise hem alışverişimi yaptım hem de ekstra poşet satın almak istediğimi söyledim. Kasadaki bayan çalışan artık fazladan poşet veremediklerini söyledi. ‘Neden’ diye sorduğumda ‘şirketimizin politikası’ karşılığını verdi. Sonuçta parayla satılan bir şey poşet. Markette tartışma yaşandı. Bana alışverişim kadar poşet alabileceğimi söylediler. Bunun bir kriteri yok. Tahminen on farklı eser alacağım ve on başka poşete koyup farklı ayrı yerlere götüreceğim. Yaşanan tartışmanın akabinde tek tek eserleri geçirerek o poşetleri alacağımı söyledim. Bunun üzerine market çalışanları istemeye istemeye talep ettiğim poşetleri verdiler. Bu satılan bir şey ise tartışma yaşamadan almamız gerekiyor.”