ANKARA – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ikinci yüzyıla dair yeni program ve amaçların yer aldığı “Türkiye Yüzyılı” programını Ankara’da ilan etti. Yeni anayasa adımından “Gelin” davetine kadar birçok başlığın yer aldığı programın seçmende nasıl karşılık bulacağı da merak konusu oldu.
Kamuoyunun nabzını yakından tutan araştırma şirketi temsilcilerinin bir kısmına nazaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin ikinci yüzyılına girerken “yeni hiçbir şey” söylemedi ve eskiyi konuştu. Erdoğan’ın konuşmasının yeni seçmenleri ikna etmeyeceği görüşünün aksini savunan araştırmacılara nazaran ise AK Parti birinci kere seçim kampanyasını bu kadar erken başlattı ve ruhsal üstünlük AK Parti’ye döndü.
‘YENİ BİR TEK SEÇMENİN BU KONUŞMAYI DİNLEYİP, FİKRİNİ DEĞİŞTİRMESİ MÜMKÜNLÜĞÜ GÖZÜKMÜYOR’
Yöneylem Toplumsal Araştırmalar Merkezi Genel Koordinatörü Derya Kömürcü’ye nazaran Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı programda “yeni bir şey” yok. İktidarın vadettiğinin çok altında kalan bir program olduğunu belirten Kömürcü, “Bugüne kadar söylediklerinin ötesinde çok yeni bir açılım ortada yok. Öncesinde köpürtülen ‘kapsayıcılık’ vs. üzere yaklaşımın kelamdan öteye geçmediğini düşünüyorum. ‘Kimlik siyaseti olmayacak’, ‘kutuplaşma olmayacak’ üzere şeyler Erdoğan siyasetinin özü aslında. Bunların değişmeyeceğini düşünüyorum” dedi.
‘Türkiye Yüzyılı’ açıklamasının genel olarak seçim kampanyası başlangıcı üzere algılanabileceğini tabir eden Kömürcü, Erdoğan’ın “Gelin” davetini “Çok gerçekçi bulmuyorum. Giden olursa da yeni bir ‘Yetmez Lakin Evet’ten öteki bir şey olmaz” kelamlarıyla kıymetlendirdi ve şunları kaydetti:
“Bir tıp kocaman bir propaganda aygıtının en güçlü biçimde devreye sokulduğu fakat açıkça en güçlü atılımın bile sönük kaldığı bir durum var burada. Çok tesirli olmadığını düşünüyorum. Bir müddettir muhalefette çalkantılar, muhalif seçmeni moral bozukluğuna itecek şeyler oluyor. Bir telaffuz üstünlüğü son bir ayda Erdoğan’a geçmiş üzere görünüyor. Bu program, ‘Söylem üstünlüğünü’, ‘Seçimi ben tekrar kazanırım ruhsal üstünlüğüne’ taşıma atılımı olarak tasarlanmıştı. Fakat o denli bir tesir bende bırakmadı. Bugün Erdoğan’a oy verme niyetinde olanlar haricinde yeni bir tek seçmenin bu konuşmayı dinleyip, fikrini değiştirmesi mümkünlüğü gözükmüyor.”
‘VAAT OLARAK YENİ BİR ŞEY YOK’
Aksoy Araştırma Kurucusu ve Toplumsal Demokrasi Vakfı SODEV Lideri Ertan Aksoy’a nazaran AK Parti eskiyi konuşarak yeniyi vadediyor. Aktüel sıkıntılara dair programda hiçbir şeyin olmadığını, ülkelerin tarihlerinde yüzüncü yılların büyük semboller olduğunu belirten Aksoy, “Yüzüncü yıla giderken ülkeyi getirmiş oldukları bu derin fakirleşme haline dair rastgele bir tahlil siyaseti olmadığı üzere aksini argüman eden bir tavır da kelam konusu. Yeni yüzyılı anlamaya, gerekliliklerini inşa etmeye dair bir iz yok” dedi.
‘Türkiye Yüzyılı’ programına “seçim beyannamesi” denmesinin de fazla tezli bir durum olduğunu söz eden Aksoy, “Vaat olarak yeni bir şey yok. Mevcut durumun bir kısmının inkârı, bir de Kanal İstanbul üzere inat hususlarında ısrar var. Beklenti yaratıp, beklentiyi karşılayamayan bir çıkış. Münasebetiyle tez edildiği kadar manalı bir toplantı değil. AK Parti’nin rastgele bir küme toplantısında söylediğinin dışında bir şey bu konuşmada yok” dedi ve şöyle devam etti:
“AKP büyük oranda siyaset üretemeyen bir yapıya dönüşmüş durumda. Son devir baktığımda iki belirleyici durum görüyorum. Birincisi siyaset üretememe hali, ikincisi ise MHP’nin çizdiği sonlar. Cumhuriyete dair vurgunun bir nedeni MHP ile birlikte siyaset yapma mecburiliği.”
‘AK PARTİ’DE BİRİNCİ KERE BİR SEÇİM KAMPANYASI BU KADAR ERKEN BAŞLIYOR’
Optimar Araştırma Lideri Hilmi Daşdemir’e nazaran ise ‘Türkiye Yüzyılı’ programı öncelikle “gelecek vizyonu” vermeye çalıştı ve “tekrar toplumu kucaklamayı” vadetti. AK Parti’nin özetle “Yaptıklarımız yapacaklarımızın teminatıdır” dediğini belirten Daşdemir, “2023 seçim kampanyasının ana gündem unsuru yeni bir anayasa olacak. Yeni anayasa bir taraftan hak ve özgürlüklerini savunacak. Hak ve özgürlükler derken terör ya da birlik ve beraberliğe yönelik tehditlere karşı da direnci olan bir şey olacak. Başka taraftan da ailenin korunmasıyla ilgili sürecin de oluşacağını görüyoruz. Bu vurgu da programda önemliydi” tabirlerini kullandı.
Programda kaydedilen “Yarın Değil Çabucak Şimdi” sloganını hatırlatan Daşdemir, programın seçim startı olarak okunmaması gerektiğini, AK Parti açısından seçim startının çok daha evvel verildiğini tabir ederek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Türkiye seçime giderken iki taraf da bir vizyon ortaya koyuyor. Lakin AK Parti’nin vizyonu olarak baktığınızda geçmişte yaptıkları var. AK Parti’de birinci sefer bir seçim kampanyası bu kadar erken başlıyor diyebiliriz. Zira daha evvelki süreçlerde Erdoğan tekraren seçimlere girdi ancak hiçbir seçim kampanyası bu kadar erken başlamamıştı. Bu da seçim kampanyasının hazırlığı kapsamında bir toplantıydı. Sayın Erdoğan, bu toplantının heyecan ve dinamizmini kendi kitlelerine aktardı. Araştırmalarda da bir yükseliş trendi var. Bu trendin yüzde 3’ün üzerinde olduğunu görüyoruz. Kararsızlara giden seçmenin tekrar AK Parti’ye geldiğini gözlüyoruz. Muhalefetin dağınıklığı ve kendi içlerindeki farklılıkların öne çıkması, Erdoğan’ın gelecek vizyonunu ortaya koymasıyla ve dış siyasetteki gelişmeler tekrar AK Parti’ye dinamizm ve heyecan getirdi. Bu, Erdoğan’ın telaffuzları ve duruşundan da hissedildi. Bu heyecan dalgasının devam edeceğini varsayım ediyorum.”
‘PSİKOLOJİ AK PARTİ’YE DÖNDÜ’
GENAR Araştırma İdare Konseyi Lideri İhsan Aktaş’a nazaran ‘Türkiye Yüzyılı’ programında, “Türkiye’nin iç barışını tesis edip memleketler arası bağlarda başarı” çerçevesi çizildi.
“Teröre bulaşmamış kim var ise ortak çalışalım” telaffuzunun kendisi açısından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasındaki “en değerli unsur” olduğunu belirten Aktaş, “Türkiye’nin klasik iç tartışmaları var. AK Parti kendisini ondan uzak tutmak istiyor. 2013’te AK Parti’nin darbeler ve ters telaffuzlarla girmiş olduğu bir dar boğaz vardı. Onun yerine bir bakıma kendi klasik AK Parti telaffuzunu, yani iş üreten, kıymet üreten, siyaset üreten bir çerçeveye geriye dönüş yaptığını düşünüyorum. Bu biçim bir AK Parti’nin çok değerli olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Gelin” davetinin kıymetli olduğunu belirten Aktaş kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Siyasi niyetler farklı olabilir. Lakin ‘Gelin bu ülkenin geleceğini birlikte inşa edelim’ dendi. Bu bir bütünlük davetiydi. Tarih boyunca gadre uğramış Kürtlerden, Alevilerden bahsetti. ‘Biz de bu gadre uğrayanların hakkını geri alan parti olduk’ üzere daha yumuşak, daha yapan, daha yüzü dışa dönük bir Türkiye tahayyülü çizdi. Bu cins adımla AK Parti, siyaset üretme kapasitesini de ortaya koymuş oldu. Bu açıdan da muhalefete nazaran bir ön almış oldu. Bundan sonra muhalefetin reflekslerini merak ediyorum. Siyaset bundan sonra farklılaşacak. AK Parti’nin alışık olduğu bir model değildi geriden gitmek. Artık tekrar öne geçmek üzere bir uğraşı var. Üç dört aydır psikolojinin AK Parti’ye döndüğünü görüyorum.”