Evrim Deniz
DİYARBAKIR – Kürt vilayetlerinde belediyelere kayyım atanmasından sonra aktiflik alanları daraldı. Kayyımlardan sonra faaliyet yürüten birkaç kurumun yanı sıra konserler, sinema gösterimleri, stantlar ve söyleşilerin yeni yeri kafeler oldu. Suriçi’ndeki Dar û Pel kafe, bu yerlerden yalnızca biri.
Mimari dokuyu bozmadan restore edilmiş ve kafe olarak hizmete sunulmuş bir yapı olan Dar û Pel’de cumartesi günleri saat 20:30’da sinema gösterimi yapılıyor.
Dar û Pel işletmecisi ve sinema aktifliğinin gerçekleşmesine öncülük eden Apo Ulu, kafede sinema gösterimi yapma fikrini ve ilhamını, kafede etrafına topladığı gençlere, gençliğinde nizamlı olarak sinema izlediği Dilan Sineması’nı anlatan 56 yaşındaki Sait’ten aldığını belirtti. ‘Neden açık havada sinemaya izleme keyfi yaşatılmasın Diyarbakır’a?’ niyetiyle aktiflik için hazırlıklara başlayan Ulu, Dar û Pel kafenin terasını sinemaya izlenebilecek formda düzenledi.
‘SİNEMAYA GİTMEK LÜKS’
Sait’ten dinledikleri öykülerden sonra hem Suriçi’ndeki halkın hem de sinemaya para ayıramayan bireylerin açık havada sinema gösterimlerine dahil olabilmesi için bu yola çıktıklarını belirten Ulu, şunları söyledi: “Sinema artık yalnızca aşikâr başlı şirketlerin elinde. Aslında sinema salonları buradaki halkın kültürüne uygun sinemaları göstermekten de kaçınır. Buradaki sinema salonlarına bütçe ayırmak birden fazla insan için mümkün değil. Hatta sinemaya gitmek bir lüks. En kolay örneklerinden biri de şu, sinema salonlarında Kürtçe sinema izlemek 2000’lerden beri fiilen olmasa da yasak. Evvelce alternatif sinemalar olsa da bunlar kapanmak zorunda kaldı. Kayyımlardan evvel alternatif sinemalara belediyelerin düzenlediği etkinlikler sayesinde ulaşılabiliyordu. Lakin şu an için alternatif sinema izleyecek alan neredeyse mümkün değil. Kayyımlar yalnızca halkın iradesine bir darbe değil, buradaki halkın kültürüne de lisanına de bir darbe olarak indi. Halkın yüzde 80’i Kürtçe konuşuyor lakin artık beşerler kendi anadillerinde ne müzik dinleyebiliyor ne de sinema izleyebiliyor.”
‘SİNEMA, KÜRT HALKININ BİR PERİYODUNUN TEMSİLİYETİDİR’
Kar maksadı gütmeden yaptıkları sinema gösterimlerine beklediklerini üstünde ilgi olduğunu söyleyen Ulu, kelamlarına şöyle devam etti: “Buraya gelen yaşlıların, gençlik yıllarında gittikleri sinema salonları, o salonlara giderken yaşadıkları, Yılmaz Güney sinemalarını izleme heyecanları bizleri çok etkiledi. Sinema aslında Kürt halkının bir devrinin temsiliyetidir. Kendimizden olan bir şey izlemeye, görmeye hasret kaldık hepimiz. Bu şiarla da bu sinema gösterimlerine başladık. Alışılmış işin maliyetini de en aza indirmeye çalıştık. Bizler kar hedefi gütmeden bu aktiflikleri yapmaya çalışıyoruz. Bilhassa Suriçi’nde yaşayan insanların bu aktifliğe katılıyor olması bizi çok keyifli ediyor. Sinema seçimlerini de buna nazaran yapıyoruz. Gençlerin aktifliğe katıldığı haftalarda ise evvelce sinema seçenekleri sunuyor ve onların isteklerine nazaran şekillendiriyoruz. Bazen teknik aksaklıklardan ötürü gösterim yapamadığımız oluyor. Mahallede yaşayan beşerler, ‘Bir daha bu aktifliği yapmayacak mısınız?’ diye soruyorlar. Bu sorular bu aktifliklerin ne kadar bedelli olduğunu fark etmemize neden oluyor.”
‘YILMAZ GÜNEY EN ÇOK TERCİH EDİLEN DİREKTÖRLER ARASINDA’
Suriçi’nde yaşayan yaşlı bölümün çoklukla Yılmaz Güney sinemaları tercih ettiğini belirten Ulu, gençler için dünya sinemasından bağımsız sinemalar seçmeye ihtimam gösterdiklerini söyledi.
Şanlı, “Özellikle Suriçi’nde yaşayan aileler Yılmaz Güney sinemaları talep ediyor. Yılmaz Güney dışında Ali Kemal Çınar, Abbas Kiyarüstemi, Bahman Ghobadi üzere isimlerin sinemaları de en çok talep edilenler ortasında. Suriçi’ndeki çocuklar için de çizgi sinema günleri yapıyoruz. Sur’da yaşayan çocukların savaştan sonra toplumsallaşma alanları çok daraldı. Kendi ortalarındaki etkileşim de teknolojinin tesiriyle azaldı. Bu yüzden çocuklara yönelik sinema gösterimlerini biraz da etkileşimleri kopmasın diye yapıyoruz” dedi.
Dar û Pel’deki sinema gösterimleri cumartesi günleri saat 20.30’da terasta yapılıyor.
